اگر به دنبال یک راه‌حل برای تسکین دردهای خفیف تا متوسط هستید، حتما پزشک متخصص یا داروساز به شما ایبوپروفن را توصیه می‌کند، از قرص ایبوپروفن به منظور کاهش و کنترل درد، کاهش التهاب، کاهش دمای بدن و تب استفاده می‌کنند. همچنین در برخی از موارد برای تسکین دردهای آرتریت روماتوئید (بیماری مفصلی خود ایمنی)، استئوآرتریت (بیماری مفاصل ناشی از ساییدگی) و دیسمنوره اولیه (قاعدگی های دردناک) تجویز و توصیه می‌شوند
قرص ایبوپروفن برای چیست معمولا به شکل قرص، کپسول، شیاف، سوسپانسیون و مایعات تولید می‌شود اما گاهی اوقات از این ماده جادویی در ساخت کرم یا ژل برای استفاده موضعی بر روی پوست نیز استفاده می‌کنند. قرص ایبوپروفن در دوزهای 200، 400، 600 و 800 میلی‌گرم در بازار موجود است که البته دوزهای بالا فقط با نسخه پزشک، طبق شرایط شما و براساس شدت علائم توصیه می‌شود.
ایبوپروفن یک ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) است که با مهار کردن آنزیم COX خصوصا cox-1 و cox-2 که منجر به کاهش تولید پروستاگلایدین‌ها (مسبب درد و التهاب در بدن است) می‌شود، عمل می‌کند. ترشح پروستاگلایدین‌ها باعث تحریک نورون‌های حسی در منطقه آسیب دیده می‌شود و نهایتا درد و التهاب در قسمت مذکور را به وجود می‌آورد.
ایبوپروفن در دوزها و فرمت‌های متفاوتی تولید می‌شود و با توجه به میزان درد توصیه می‌شود، این ماده با مهار پروستاگلایدین‌ها در کم‌تر از 1-2 ساعت درد را تسکین می‌دهد.
سوالات رایج در مورد مصرف قرص ایبوپروفن
در این قسمت به بررسی و پاسخ‌دهی به رایج‌ترین سوالات در خصوص مصرف قرص ایبوپروفن و نکات مهمی که در مورد آن وجود دارد، می‌پردازیم.
• اگر یک دوز از ایبوپروفن را فراموش کردم چه کاری باید انجام دهم؟
می‌توانید به محض یادآوری مصرف کنید، فقط به یاد داشته باشید در صورتی که نزدیک به زمان مصرف دوز بعدی است از آن استفاده نکنید و در زمان دقیق دوز بعدی مجدد به روتین قبل برگردید.
• اگر درد زیادی داشتم می‌توانم همزمان 2 دوز مختلف ایبوپروفن را استفاده کنم؟
خیر، استفاده 2 دوز متفاوت از ایبوپروفن مجاز نیست.
• می‌توانم از ایبوپروفن به عنوان مسکن روتین استفاده کنم؟
قرص ایبوپروفن یک داروی مسکن برای کوتاه مدت است که برای مصرف در طولانی مدت توصیه نمی‌شود و اگر اثرگذاری آن بر روی بدن شما طبیعی باشد نهایتا 1-2 ساعت پس از مصرف درد تسکین می‌یابد.
آیا قرص ایبوپروفن اعتیاد آور است؟
وابستگی دارویی معمولا با داروهایی صورت می‌گیرد که سبب تغییرات در سبک زندگی، مزاج، خلق و خو و رفتار فرد می‌شود، با این حال ایبوپروفن جزو داروهایی با خطر وابستگی و اعتیاد کم تلقی می‌شود.
استفاده از پروفن و دیگر ضد التهاب‌های غیر استروئیدی همزمان مجاز است؟
خیر، مصرف همزمان داروهایی مانند ایبوپروفن، دیکلوفناک، آسپرین، ناپروکسن، پیروکسیکام، سلکوکسیب و کتوپروفن به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود چرا که می‌تواند باعث خطر افزایش مشکلات جانبی، تداخلات دارویی و خطر افزایش فشار خون شود.
مصرف هر دارویی نیازمند شناخت آن و باید نبایدهای مربوط به آن است. ایبوپروفن نیز یک راه‌حل موقت درمانی به شمار می‌آید و نمی‌تواند به عنوان تسکین‌دهنده روتین استفاده شود، توجه به زمان مصرف، دوز و دیگر توصیه‌های پزشک متخصص یا داروساز بسیار حائز اهمیت هستند.
عوارض جانبی ایبوپروفن
با وجود اثرات معجزه آسایی که این داروی شگفت انگیز در زمان اندکی روی بدن می‌گذارد، عوارضی هم می‌تواند داشته باشد که در زیر لیستی از این موارد اعلام شده است. به یاد داشته باشید تمام این عوارض با هم به صورت همزمان رخ نمی‌دهد و می‌تواند با توجه به شرایط از جمله سن یا داروهای دیگری که استفاده می‌کنید، متفاوت باشد.
- سرگیجه
- مشکلات پوستی
- نفخ
- حالت تهوع
- کاهش اشتها
- وزوز گوش
- واکنش‌های آلرژیک خفیف
- درد شکم
- اسهال
- یبوست
- تحریک و درد مثانه
- تکرر ادرار
اگر عوارضی مانند تاری دید، کاهش دید و تغییر در رنگ دید، تغییر در خلق و خو، سفتی عضله گردن بدون علت، کبودی و خونریزی داشتید حتما فورا به پزشک متخصص مراجعه کنید. در برخی افراد ممکن است منجر به واکنش‌های شدیدتری مثل تورم پلک، زیر پوست، دست و لب‌ها بشود، که البته این‌ها موارد نادری هستند.
اشتباهات رایج در مورد قرص ایبوپروفن
همان‌طور که گفته شد ایبوپروفن یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی است اما برخی اشتباهات در مورد این دارو وجود دارد که می‌تواند سبب مشکلات جبران‌ناپذیری شود، از این رو باید به مصرف درست آن توجه کرد. نکات مهمی که باید در استفاده از ایبوپروفن مد نظر قرار داد به این صورت است: ممنوعیت در مصرف همزمان دو NSAID ، غیر مجاز بودن مصرف در زمان داشتن حساسیت به داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی و موارد دیگری که با توجه به اهمیت زیاد آن مفصل‌تر به توضیح آن موارد می‌پردازیم.
مصرف ایبوپروفن طولانی مدت بدون توصیه پزشک
با توجه به اینکه مصرف بیش از اندازه این محصول منتج به آسیب به دیواره معده می‌شود، خطر ابتلا به زخم معده و مشکلات گوارشی را تشدید می‌کند، خصوصا در افرادی که سابقه مشکلات معده و روده دارند. برای این افراد پزشک معمولا همراه با ایبوپروفن داروهای محافظ معده برای کاهش ابتلا به زخم معده تجویز می‌کند. همچنین ممکن است عفونت یا مشکلات کلیوی متعددی ایجاد شود که با تست‌های مربوطه میتوان این موضوع را رصد کرد.
استفاده همزمان از ایبوپروفن و الکل
از آن‌جایی که الکل و ایبوپروفن هر دو آسیب‌هایی به کبد و سیستم گوارش می‌زنند، مصرف هر دو این موارد قطعا خطر آسیب به معده و کبد را افزایش می‌دهد، حتی می‌تواند سبب خونریزی معده خصوصا در صورتی که به طور طولانی مدت مصرف و یا شخص مشکلات خونی یا سابقه خونریزی معده را داشته باشد، شود.
مصرف قرص ایبوپروفن در دوران بارداری
با توجه به حساس بودن این دوران و اولویت داشتن سلامت مادر و جنین باید تمام موارد پزشکی و مصرف داروها تحت نظر متخصص باشد، چرا که ممکن است تاثیرات مستقیم و غیر مستقیمی بر روی جنین بگذارد. برای برخی از افراد استفاده از قرص ایبوپروفن اولین انتخاب در زمان دردهای دندان، التهاب، آرتریت و دردهای عضلانی است، اما در دوران بارداری باید جانب احتیاط را بیش از پیش رعایت کرد.
در هفته‌های 20 تا 30 بارداری مصرف این دارو می‌تواند باعث کم شدن آب رحم شود و از هفته 30 به بعد می‌تواند سبب نارسایی قلبی یا حتی مرگ نوزاد مدت زمان اندکی بعد از تولد شود. براساس مطالعاتی که انجام شده مصرف قرص ایبوپروفن در سه ماه دوم و سم می‌تواند خطر ابتلا به آسم را نیز افزایش دهد.
قرص ایبوپروفن برای کودکان
مصرف قرص ایبوپروفن برای کودکان خصوصا تا 2 سال توسط پزشک تجویز می‌شود، حتی سازمان غذا و دارو مصرف این دارو را برای کودکان زیر 6 ماه به هیچ عنوان توصیه نمی‌کند.
اشتباهات رایجی در مصرف قرص ایبوپروفن وجود دارد که مسبب خطرات دردسرسازی از جمله مشکلات کلیوی و گوارشی می‌شود، همچنین یک اشتباه رایج در تلفظ این دارو وجود دارد که برخی قرص بروفن یا قرص بروفون را به جای نام صحیح آن استفاده می‌کنند.
7 دارویی که با ایبوپروفن تداخل دارند
مصرف ایبوپروفن و برخی داروهای دیگر می‌تواند سبب تداخلات دارویی شود که نتیجه آن اثربخشی کم‌تر و یا عوارض بیشتر است، در ادامه به بررسی برخی از این داروها می‌پردازیم.
1. لیتیوم، مصرف همزمان ایبوپروفن و لیتیوم سبب کاهش اثر بخشی لیتیوم و سبب افزایش بروز عوارض جانبی روانی و نورولوژیکی آن می‌شود.
2. تداخل داروهای ضد پلاک خون و ایبوپروفن به علت خاصیت ضدالتهابی و ضد پلاکتی ایبوپروفن است. از جمله میتوان داروهای ضد پلاک خون میتوان وارفارین، هپارین، دابیگاتران و ریواروکسابان را نام برد.
3. مصرف هیپوگلیسمی‌های خوراکی (داروهای خوراکی دیابت) و ایبوپروفن سبب کاهش اثرگذاری هیپوگلیسیمی‌ها و افزایش خطر هیپوگلیسیمی (کاهش قند خون به حد خونی پایین‌تر از حد نرمال) می‌شود، از جمله داروهای خوراکی دیابت میتوان به، متفورمین، گلی مپرید، گلی کونید، کلوبراید، گلی پیزید و گلی کلازید اشاره کرد.
4. داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی دیگر
5. تداخل بتابلاکرها و ایبوپروفن می‌تواند سبب کاهش اثر بخشی بتابلاکرها و افزایش عوارض جانبی آن‌ها از جمله افزایش خستگی، سردرد، اختلالات گوارشی و حتی افزایش خط عوارض قلبی مانند آریتمی شود. از جمله بتابلاکرها میتوان پروپرانولول و اتنولول را میتوان نام برد.
6. مصرف همزمان قرص ایبوپروفن و سیکلوسپورین، ممکن است خطر تخریب کلیه یا رنال توکسیسیتی را افزایش دهد.
7. تداخل دیگوکسین و ایبوپروفن، سبب افزایش اثرگذاری بیشتر دیگوکسین شده و نهایتا خطر عوارض قلبی را افزایش می‌دهد.
تداخلات دارویی ایبوپروفن با داروهای مذکور می‌تواند سبب کاهش اثرگذاری و یا افزایش خطرات جانبی داروها شوند، بنابراین مصرف آگاهانه از آن‌ها بسیار حائز اهمیت است.
دوز مصرف ایبوپروفن
حتما برای شما هم پیش آمده که میزان دوز مصرفی داروی توصیه شده به شما و به شخص دیگری متفاوت باشد، این مورد بستگی به شرایط متفاوتی دارد که وابسته به تشخیص پزشک یا داروساز تجویز می‌شود، از جمله: سن، وزن، سلامت جسمانی، میزان درد، نوع درمان و … که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.
میزان درد و التهاب
قرص ایبوپروفن راهکاری برای درمان موقت است و برای تسکین دردهایی مثل سردرد، درد پریودی، گرفتگی عضلات، استخوان درد و دندان درد به شماره می‌رود، حتی برای استفاده در زمان بعد از عمل جراحی نیز توصیه می‌کنند و با توجه به میزان درد، پزشک دوز مشخصی را تجویز می‌کند، اما باید توجه داشت ایبوپروفن را نباید طولانی مدت استفاده کرد، چرا که باعث بروز مشکلات گوارشی، معده و کلیه می‌شود.
تاثیر سن و وزن در میزان مصرف ایبوپروفن
دوزهای مصرفی ممکن است براساس سن و وزن متفاوت باشد، برای مثال افراد با وزن بالاتر و حجم بدن بیشتر باید برای توزیع بهینه دارو در بدنشان دوز بیشتری مصرف کنند تا به اندازه مورد نیاز دارو در سیستم خونی‌شان وجود داشته باشد. میزان مصرف قرص ایبوپروفن در بزرگسالان و کودکان کاملا متفاوت است و در افراد بزرگسال دوز بالاتری توصیه می‌شود.
مصرف ایبوپروفن در شرایط خاص جسمانی
در صورتی که شخصی شرایط خاص جسمانی دارد باید در مصرف قرص ایبوپروفن محتاط باشید این شرایط می‌تواند شامل آسم، دیابت، بارداری، مشکلاتی قلبی، مشکلات گوارشی و مشکلات کلیوی باشد. با توجه به اینکه در زمان بارداری رعایت نکردن دستورات مصرف دارویی می‌تواند آسیب‌های جدی و جبران نشدنی برای مادر و فرزند داشته باشد، توصیه می‌شود در این شرایط نوع و میزان مصرف هر گونه دارویی را حتما با پزشک متخصص خود پیش ببرید.
میزان مصرف دوز خوراکی (قرص و سوسپانسیون) معمولا به صورت زیر تجویز می‌شود:
• دردهای قاعدگی ایبوپروفن 400 میلی‌گرم و تکرار مصرف هر 4 ساعت یک قرص
• در بزرگسالان، تب کم‌تر از 39.2 به ازای هرکیلوگرم وزن فرد 5 میلی‌گرم
• در بزرگسالان تب بالاتر از 39.2 به ازای هر کیلوگرم وزن فرد 10 میلی‌گرم
• استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید در بزرگسالان بین 1200-3200 میلی‌گرم در روز
• کودکان بین 6 ماه تا 2 سال بر اساس وزن و دمای بدن
نکته: به یاد داشته باشید حداکثر دوز مجاز برای استفاده در روز 3200 میلی‌گرم است.
قرص ایبوپروفن 400 برای چیست؟
قرص ایبوپروفن 400 یکی از دوزهای پرمصرف این دارو است. یعنی در تولید این قرص از 400 میلی‌گرم ایبوپروفن استفاده شده است. در برخی کشورها این دارو بدون نسخه و در برخی دیگر با نسخه پزشک فقط ارائه می‌شود، اما به یاد داشته باشید با توجه به مشکلاتی که این داروی ضد التهاب غیر استروئیدی ممکن است ایجاد کند حتما برای مصرف خصوصا طولانی مدت، با پزشک متخصص مشورت کنید.
از ایبوپروفن 400 برای کاهش دردهای قاعدگی، درد دندان، کاهش التهاب، دردهای آرتریت، پس از عمل جراحی و سردرد نیز استفاده می‌کنند. بهتر است قرص را با یک لیوان پر از آب میل بفرمایید، اگر معده شما اذیت می‌شود، این دارو را با شیر یا آنتی اسیدهای دیگر (نوشیدنی آلوئه ورا، چای زنجبیل، آب سیب و آب لیمو ترش) مصرف بفرمایید و سعی کنید تا چند دقیقه بعد (حداقل 15 دقیقه) دراز نکشید.
نتیجه‌گیری
قرص ایبوپروفن با توجه به عملکردی که در کاهش درد و التهاب دارد یکی از اثربخش‌ترین داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی است که البته تنها راه درمان نیست و بایدها و نبایدهای مصرفی دارد، خصوصا در زمان شرایط خاص سلامت جسمانی باید کاملا تحت نظر پزشک آن را مصرف کرد.
میزانی که برای مصرف توصیه می‌شود بستگی به شرایط متفاوتی از جمله سن، وزن، شرایط جسمانی، میزان درد و نوع درد دارد، بنابراین نباید به صورت خودسرانه این دارو را مصرف کرد، چرا که می‌تواند باعث مشکلات متعددی مثل حالت تهوع، مشکلات پوستی، گوارشی و کلیوی ایجاد شود. همچنین برخی افراد ممکن است به این دارو حساسیت داشته باشند که البته راه‌های جایگزینی را داروساز می‌تواند به ایشان پیشنهاد دهد.
ایبوپروفن می‌تواند با مواد اولیه دیگری مانند استامینوفن و کافئین ترکیب شود و اثرات آن را بیشتر کند. مگافن پین با ترکیب استامینوفن، ایبوپروفن و کافئین می‌تواند راه حلی سریع برای تسکین دردهای قاعدگی، دندان درد و انواع سردرد باشد.
